Trong những năm qua, Ninh Thuận đã chuyển những khó khăn, bất lợi, thách thức thành cơ hội và lợi thế để phát triển; khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên từ nắng, gió để phát triển công nghiệp năng lượng (NL), năng lượng tái tạo (NLTT) sản xuất điện năng. Công nghiệp NL ngày càng góp phần quan trọng đảm bảo an ninh NL quốc gia, nguồn thu ngân sách ổn định, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh.
Minh chứng, trong giai đoạn 2016-2020 (tính đến cuối năm 2020), toàn tỉnh có 44 dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện được đầu tư hoàn thành, hòa lưới điện quốc gia, tạo ra sản lượng điện 3.500 triệu kWh, tăng 2.313 triệu kWh so với năm 2015, tăng bình quân giai đoạn 2016-2020 là 24,1%/năm. Các dự án điện NL đã đóng góp lớn cho tăng trưởng chung của tỉnh, tạo động lực và đòn bẩy quan trọng thúc đẩy phát triển KT-XH của tỉnh phát triển bứt phá; đặc biệt trong 3 năm cuối nhiệm kỳ 2016-2020, đưa tỉnh vào nhóm các tỉnh có tốc độ tăng trưởng GRDP cao nhất cả nước. Tốc độ tăng GRDP giai đoạn 2016-2020 bình quân đạt 10,2%/năm, quy mô nền kinh tế tiếp tục được mở rộng, tăng gấp 2,16 lần năm 2015. Tỷ trọng ngành NL trong GRDP của tỉnh tăng dần qua các năm (năm 2018 tăng 2,1%; năm 2019 tăng 8,3%; năm 2020 tăng 15,6%); thu ngân sách tăng nhanh, tăng bình quân 12,8%/năm. KT-XH tỉnh phát triển toàn diện theo hướng nhanh và bền vững.
Điện gió Hanbaram (Thuận Bắc).
Giai đoạn 2021-2025, mặc dù trong bối cảnh nhiều khó khăn, nhất là tác động của đại dịch COVID-19, suy giảm của tình hình thế giới và trong nước, ngành NL vẫn tiếp tục khẳng định là động lực cho tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Tính đến nay, toàn tỉnh đã thu hút đầu tư hoàn thành, đưa vào vận hành và hòa lưới 57 dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện, với tổng công suất 3.749,942MW; tỷ trọng ngành NL năm 2024 chiếm 17,2% trong GRDP và đóng góp lớn cho tăng trưởng chung của tỉnh. Hằng năm tổng sản lượng điện phát lên hệ thống điện quốc gia ước đạt 8,7 tỷ kWh, chiếm 6,69% trong tổng sản lượng điện phát của NLTT cả nước (130 tỷ kWh) góp phần bảo đảm an ninh NL quốc gia; triển khai xây dựng hoàn thành và tổ chức thực hiện Đề án phát triển Ninh Thuận thành trung tâm NL, NLTT của cả nước. Các dự án NL, NLTT góp phần nâng cao giá trị sử dụng đất, nhất là đất khô cằn, hoang hóa, không phát triển được nông nghiệp; đặc biệt tối ưu hóa sử dụng đất sản xuất muối kết hợp phát triển NL (điện gió) và đất sản xuất nông nghiệp kết hợp phát triển NL. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh năm 2024 đạt 4.849 tỷ đồng; trong đó ngành NL đóng góp ngân sách tỉnh 1.163 tỷ đồng; giải quyết việc làm cho khoảng 18.505 lao động của tỉnh, nâng cao đời sống của người dân.
Thực hiện chủ trương khuyến khích người dân lắp đặt các hệ thống điện mặt trời trên mái nhà để sử dụng và có thể bán lại phần điện dư cho ngành điện, tính đến 31/1/2025, trên địa bàn tỉnh có 3.642 hệ thống điện mặt trời mái nhà được lắp đặt, với tổng công suất 393,808 MWp...
Người dân xã Phước Thuận (Ninh Phước) đầu tư điện mặt trời trên mái nhà. Ảnh: Văn Nỷ
Các dự án điện NL, NLTT đã góp phần quan trọng, có tính quyết định mang lại những kết quả ấn tượng về phát triển KT-XH của tỉnh, tốc độ tăng trưởng GRDP các năm gần đây của tỉnh thuộc nhóm dẫn đầu cả nước, thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 98,2 triệu đồng/người, đưa Ninh Thuận từ tỉnh nghèo vươn lên thành tỉnh có thu nhập trung bình và tạo tiền đề quan trọng để tiếp tục phát triển trong thời gian tới. Cùng với đó, nguồn thu thuế từ lĩnh vực NL đang chiếm tỷ trọng khá lớn trong cơ cấu tổng thu nội địa do ngành thuế quản lý. Đây cũng là nguồn thu quan trọng khai thác từ chính tiềm năng, thế mạnh của tỉnh nhà. Với số thuế nộp lớn, ổn định, dự kiến nguồn thu này sẽ tiếp tục đóng góp lớn trong các năm tiếp theo tạo đà tăng trưởng bền vững cho nguồn thu ngân sách tỉnh nhà. Đặc biệt, các dự án NLTT hoàn thành hòa lưới điện quốc gia, góp phần làm giảm phát thải khí nhà kính với tỷ lệ giảm phát thải 97,9% so với sử dụng điện truyền thống (điện than) và thực hiện các mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh NL quốc gia. Việc thúc đẩy, khuyến khích phát triển NLTT của tỉnh góp phần thích ứng với biến đổi khí hậu và cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26, hướng đến mục tiêu chuyển dịch NL đưa phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050.
(https://baoninhthuan.com.vn/news/152046p1c25/nang-luong-thuc-day-tang-truong-kinh-te-tang-thu-ngan-sach.htm)