Thời gian qua, thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành một số cơ chế khuyến khích phát triển NLTT và đạt nhiều kết quả nhất định. Đến hết năm 2023, tổng công suất nguồn năng lượng tái tạo, bao gồm điện gió, điện mặt trời, điện mặt trời áp mái nhà là 21.664 MW, chiếm khoảng 27% trong hệ thống điện điện quốc gia; sản lượng điện phát hằng năm đạt khoảng 27.317 triệu kWh. Tuy nhiên, việc thực hiện chủ trương phát triển năng lượng tái tạo là giải pháp mới, chưa có tiền lệ, thiếu kinh nghiệm, hệ thống pháp luật chưa hoàn chỉnh nên quá trình triển khai còn phát sinh một số sai phạm như: hưởng cơ chế giá khuyến khích không đúng đối tượng; công nhận ngày vận hành thương mại và hưởng giá FIT (biểu giá điện đầu vào) khi chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có văn bản chấp thuận; chồng lấn quy hoạch khoáng sản, thủy lợi, đất quốc phòng...

Tại hội nghị, các Bộ, ngành và địa phương đều thống nhất rất cao về chủ trương, quan điểm, mục tiêu, giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án điện năng lượng tái tạo; đồng thời đề xuất Chính phủ đánh giá toàn diện bất cập, chồng chéo trong các văn bản quy phạm pháp luật và sớm có giải pháp khắc phục kịp thời, hiệu quả.

Phát biểu tại điểm cầu Hà Nội, đồng chí Trần Quốc Nam, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: Trên cơ sở Nghị quyết của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị này, tỉnh Ninh Thuận sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả; trong đó tập trung khắc phục toàn diện các dự án NLTT chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý theo quy định trong thời gian sớm nhất, nhanh nhất, cũng như kịp thời xử lý các dự án cố tình chậm thực hiện. Đối với triển khai các dự án NLTT mới, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Quy hoạch, Kế hoạch điện VIII; tỉnh Ninh Thuận sẽ nghiêm túc thực hiện đầy đủ, chặt chẽ các quy định pháp luật trước khi quyết định chủ trương đầu tư theo thẩm quyền; kiên quyết không để các dự án chưa đảm bảo điều kiện đi vào hoạt động. Trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận hiện  có 57 dự án năng lượng hoàn thành đầu tư, đưa vào vận hành thương mại với tổng công suất khoảng 3.749,94 MW (35 dự án điện mặt trời 2.466,79 MW, 11 dự án điện gió 667 MW, 11 dự án thủy điện 329,5 MW và điện mặt trời mái nhà 286,4 MW), sản lượng điện phát lên điện quốc gia trên 7,8 tỷ KWh/năm. Qua rà soát hiện còn một số khó khăn, vướng mắc, đồng chí mong muốn Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành Trung ương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam sớm có hướng dẫn cụ thể để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhà đầu tư; đồng thời rà soát lại các dự án vận hành thương mại trước ngày 01/01/2021 nhằm bảo đảm điều kiện được hưởng cơ chế giá điện ưu đãi theo quy định…

Các đại biểu tại điểm cầu Ninh Thuận

Phát biểu kết luận tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Việc phải tháo gỡ ngay các vướng mắc để triển khai, đưa vào khai thác sử dụng đối với các dự án điện năng lượng tái tạo là yêu cầu khách quan, bức thiết. Các dự án điện năng lượng tái tạo nếu không tháo gỡ để đưa vào vận hành sẽ gây lãng phí về nguồn vốn đã đầu tư, lãng phí nguồn điện. Về giải pháp, Chính phủ thống nhất cho phép bổ sung quy hoạch để triển khai thực hiện trong trường hợp dự án không có nội dung vi phạm các quy định liên quan đến an ninh quốc phòng, quy hoạch các công trình, dự án trọng điểm quốc gia. Đối với các dự án có sai phạm về quy trình, thủ tục liên quan đến đất đai, xây dựng công trình thì cho phép hoàn thiện theo quy định của pháp luật. Đối với các dự án vi phạm các quy hoạch về khoáng sản, thủy lợi, quốc phòng… thì thực hiện đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội giữa việc thực hiện quy hoạch và thực hiện dự án để điều chỉnh quy hoạch bị chồng lấn cho phù hợp hoặc tích hợp và thực hiện đồng thời cả dự án điện năng lượng tái tạo và quy hoạch liên quan. Bộ, ngành và địa phương cần quán triệt sâu sắc Nghị quyết của Chính phủ về chủ trương, phương hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện NLTT với tinh thần trách nhiệm, tháo gỡ khó khăn, xử lý ngay các vướng mắc theo thẩm quyền cho các dự án trên nguyên tắc vướng mắc ở cấp nào thì cấp đấy phải xử lý giải quyết, không được đùn đẩy lên cấp trên hoặc xử lý vòng vo.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng yêu cầu các chủ đầu tư cần tích cực, chủ động khắc phục đầy đủ các vi phạm, thiếu sót do cơ quan có thẩm quyền đã chỉ ra; có trách nhiệm thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng, vận hành của dự án phù hợp với quy định của pháp luật, phối hợp với các cơ quan liên quan giải quyết vướng mắc, thực hiện khắc phục đúng theo Nghị quyết của Chính phủ./.