Năm 2024, tỉnh Ninh Thuận đặt mục tiêu đưa kim ngạch xuất khẩu (XK) đạt 150 triệu USD. Tuy nhiên, kết thúc 9 tháng đầu năm 2024, mới chỉ ước đạt gần 73,65 triệu USD, bằng 49,1% kế hoạch. Việc hoàn thành mục tiêu đặt ra đang được xem là một thách thức lớn.
Trong số các mặt hàng XK chủ lực của tỉnh, thủy sản có mức sụt giảm mạnh nhất với mức giảm hơn 60% so với cùng kỳ năm 2023. Trong 9 tháng đầu năm, kim ngạch XK của ngành thủy sản chỉ mới đạt khoảng 18,38 triệu USD, chủ yếu đến từ tôm đông lạnh.
Nguyên nhân của sự sụt giảm được xác định do từ đầu năm đến nay, các sản phẩm tôm nước ấm đông lạnh của Việt Nam, trong đó có Công ty TNHH Thông Thuận đơn vị XK tôm đông lạnh, sản phẩm XK chủ lực của tỉnh bị phía Hoa Kỳ điều tra chống trợ cấp trong chiến lược triển khai các biện pháp phòng vệ thương mại của nước sở tại. Mặc dù, phía doanh nghiệp (DN) đang tìm kiếm khách hàng thay thế tại thị trường Trung Quốc, tuy nhiên, đơn hàng chưa nhiều nên ảnh hưởng lớn đến tổng kim ngạch XK của tỉnh. Trong khi đó, một số mặt hàng XK chủ lực khác của tỉnh như hạt điều của Công ty TNHH Phú Thủy, Công ty TNHH Long Sơn - BLB vẫn đang gặp khó vì chi phí logistics tăng cao, chưa có dấu hiệu giảm; giá nguyên liệu điều thô nhập khẩu từ các nước Tây Phi tăng mạnh đã nâng giá thành nhân điều XK của các DN tăng cao, giảm khả năng cạnh tranh về giá.
Công nhân Công ty Innoflow NT gia công thú nhồi bông. Ảnh: V.Nỷ
Bên cạnh những khó khăn chung, bức tranh XK của tỉnh thời gian qua cũng ghi nhận những điểm sáng đến từ một số mặt hàng như: Khăn lông, thạch nha đam, thú nhồi bông... ước đạt 45,42 triệu USD, tăng 51,17% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thú nhồi bông của Công ty TNHH Innoflow NT có mức tăng trưởng tới 358% so với cùng kỳ năm trước. Tính đến thời điểm tháng 10/2024, đơn vị này đã XK hơn 9,5 triệu con thú nhồi bông sang thị trường Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Sản phẩm thạch nha đam của Công ty Cổ phần Thực phẩm Cánh Đồng Việt đã XK gần 12.000 tấn trong 10 tháng qua, bằng 118% so với cùng kỳ năm trước. Đối với mặt hàng nhân hạt điều, trong khi các DN sản xuất, chế biến gặp khó thì Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Hưng Phát Ninh Thuận lại có mức tăng trưởng lý tưởng tới 170%. Anh Đổng Dương Khoảnh, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc công ty cho biết: Mục tiêu chúng tôi đặt ra trong năm 2024 là XK đạt 70 tỷ đồng nhưng đến thời điểm cuối tháng 10 đã đạt hơn 100 tỷ đồng. Nhiều đơn hàng XK cho 2 tháng cuối năm đã được DN ký kết, ước tính giá trị trên 20 tỷ đồng.
Theo Sở Công Thương dự báo thời gian tới tình hình thế giới tiếp tục phát sinh nhiều biến động mới. Tăng trưởng kinh tế, thương mại, đầu tư toàn cầu tiếp tục chậm lại. Bất ổn địa chính trị gia tăng, lạm phát giảm chậm... sẽ là những nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động XK của các DN. Trước tình hình đó, Sở Công Thương Ninh Thuận tiếp tục tập trung hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng cho một số sản phẩm công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn như tôm và nhân điều; thường xuyên nắm bắt, làm việc và hỗ trợ kịp thời các DN XK có đà tăng trưởng tốt tiếp tục tăng năng lực sản xuất, đẩy mạnh XK. Sở cũng sẽ phối hợp với các bộ, ngành trung ương, các tỉnh lân cận tổ chức chương trình khảo sát thị trường, gặp gỡ, kết nối với các đối tác là đơn vị XK, phân phối sản phẩm mà Ninh Thuận có thế mạnh, tiềm năng để đẩy mạnh XK. Đồng thời, tận dụng các ưu đãi về thuế của FTA để tìm kiếm thị trường mới, mở rộng thị trường XK hàng hóa, nhất là đối với hai mặt hàng chủ lực chế biến tôm đông lạnh và hạt điều.
Về phía DN, các đơn vị không ngừng nỗ lực tìm kiếm thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, đẩy mạnh kết nối giao thương và gia tăng năng lực đáp ứng yêu cầu XK. Tiếp tục làm việc với ngân hàng tăng lượng vốn vay đáp ứng nhu cầu vốn để dự trữ nguồn hàng phục vụ XK, đảm bảo đủ năng lực cung ứng các đơn hàng đã ký và chuẩn bị cho các đơn hàng mới giúp quá trình kinh doanh diễn ra thuận lợi.